Ołtarz Główny

Był 13 kwietnia 1698 r., gdy przedstawiciele klasztoru krakowskiego podpisali umowę na wykonanie do kościoła ołtarza głównego, który po skończeniu okazał się jednym z największych w Polsce, pełnym monumentalności i poprawnego rzemiosła, ale pod względem architektonicznym niezbyt skomplikowanym. Jak zauważył Jan Samek, twórca ołtarza wykonując płaskorzeźbione detale wzorował się na rycinach mszału, będącego własnością biblioteki klasztornej. Oprócz tego „Charakterystyczną cechą wyrobów warsztatu Hankisa jest konsekwentne stosowanie dekoracji z motywem suchego akantu, która uchodzić może niemal za znak rozpoznawczy prac mistrza”. Ów pracowity snycerz krakowski – Jerzy Hankis, pochodził ze Śląska. Urodził się w rodzinie kalwińskiej.

Nie wiadomo, gdzie nauczył się sztuki stolarskiej, ani kiedy przybył do Krakowa. Znamy go z wielu prac i suchych wzmianek : przyjęcie do cechu stolarzy (1687 r.), uzyskanie praw miasta Krakowa (1687 r.). Nad ołtarzem u OO. Karmelitów pracował przez dwa lata. Z pewnością przy współudziale innych rzemieślników. Jerzy Hankis wykonywał w Krakowie prace m.in. dla kościoła św. Krzyża (stalle, chór), SS. Bernardynek (ołtarze, ambona), a po ucieczce przed zarazą (w 1710 r.) z Krakowa do Książa Małego, zostawił tam po sobie kilka prac. W Krakowie pracując przy ulicy Stolarskiej wykształcił w swym zawodzie kilka osób z rodziny.

Bodaj najbardziej okazałym dziełem Hankisa jest ołtarz w kościele na Piasku. Główna scena płaskorzeźbiona przedstawia Nawiedzenie św. Elżbiety przez Najświętszą Maryię Pannę. Dawniej rzeźbiona scena była niekiedy zasłaniana obrazem malowanym o takiej samej tematyce, albo malowanym płótnem „Obrona Karmelu” lub trzecim dziełem pędzla Mołodzińskiego „Ukrzyżowanie”. Po bokach głównej sceny ustawiono pełnoplastyczne figury czterech świętych. Stary Testament reprezentują tu prorocy Eliasz i Elizeusz, natomiast dzieje nowotestamentowe Apostołowie Piotr i Paweł (bliżej środka). Wyższa kondygnacja ołtarza posiada również reliefową scenę „Ofiarowania Szkaplerza N.M.P.”, ujętą po bokach przez ustawione na konsolach rzeźby św. Wojciecha i św. Anioła Karmelity. W trzeciej kondygnacji zauważymy gołębicę Ducha św. W piętrzącej się ku górze kompozycji ołtarzowej, dominują trzy pary kolumn, z których dwie skrajne posiadają trzony oplecione wieńcami girland. Nad kolumnami rozdzielone na dwie części belkowanie z gzymsem otacza owalny herb Karmelitów, podtrzymywany przez dwa aniołki. Nad tabernakulum trafiła wnęka do wystawiania Eucharystii, ozdobiona na górze niewielką figurką papieża w tiarze, trzymającego budowlę symbolizującą Kościół. W dolnych partiach, za ołtarz prowadzą dwie furtki z wykwintnie malowanymi bukietami kwiatów. Po wyrzeźbieniu i ustawieniu w prezbiterium ołtarz, czekał na wykończenie (malowanie, złocenie, politurowanie) przez ćwierć wieku. Dzieła tego dokonał Szymon Słowikowski.

Do trzydziestych lat ołtarz główny postawiony był na siedmiostopniowym podeście, który pomniejszono o trzy schody. „Całość organiczna, jaką tworzyły te trzy elementy, stopnie, mensa i sam wielki ołtarz została przez to rozluźniona” – orzekli konserwatorzy. „Szafa” ołtarzowa o architekturze czytelnej i zarazem obficie zdobionej, zachowała swój imponujący walor.

Strony: 1 2 3 4 5 6 7

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *