KOŚCIÓŁ GOTYCKI

Budowę gotyckiego kościoła na Piasku rozpoczęto w 1390 r. Prace nadzorowane były przez biskupa krakowskiego Jana Radlicę, a po jego zgonie przez biskupa Piotra Wysza. W momencie przybycia OO. Karmelitów stały już mury kościoła i klasztoru. To nie znaczy, że prace były zakończone. Jeszcze na początku XV w. liczni ofiarodawcy łożyli na „fabrykę” kościoła. Przykładowo Mikołaj Morstin (1416), Klara Rolle (1419) i Małgorzata Bohemi (1425). Nawet później, w 1449 r. jest mowa o fundacji na rzecz „..pro fabrica novi claustri..”. Prace faktycznie musiały być zakończone po r. 1473, kiedy Andrzej Tęczyński zawarł umowę z murarzem „Marczynem”, w sprawie ukończenia kościoła. Przypuszcza się, iż owym budowniczym był działający na terenie Krakowa Marcin Proszka.

Gotycki kościół OO. Karmelitów, ostatecznie ukształtowany w trzecim ćwierćwieczu XV w., był trójnawową budowlą halową, posiadającą prezbiterium tej samej długości co korpus. Do wnętrza wchodziło się przez dwa wejścia. Jedno od frontu, a drugie przez kruchtę boczną od strony południowej. Obiekt okalał cmentarz.

Z gotyckiego kościoła pozostała część murów zasłoniętych tynkami. Przypuszczalnie, gotyckie resztki murów w fasadzie sięgają, aż 10 metrów wysokości. Podczas ostatniej renowacji (1929 – 39), stwierdzono obecność węgarów gotyckich okien w prezbiterium, które ponownie zatynkowano. Pozostałości jednego z okien widoczne są w ściance prowadzącej na strych kaplicy Matki Bożej.

Przed laty Franciszek Klein w kwestii barokowej budowli przypuszczał, „..że plan kościoła wyrósł na dawnych fundamentach świątyni gotyckiej, o której wiemy, że została zniszczona w czasie najazdu szwedzkiego”. Wcześniej prekursor krakowskiej archeologii Władysław Łuszczkiewicz stwierdził, że pierwsza budowla Karmelitów była drewniana i na tym miejscu postawiono kościół murowany w stylu gotyckim. Przekonywująco przedstawia się stwierdzenie Krystyny Pieradzkiej, która zwróciła uwagę na cofnięcie kościoła od drogi, co świadczy, iż budowla powstała wcześniej niż ulica. Analogiczne sytuacje ze śródmieścia Krakowa, pozwalają datować wiele budowli przed lokacją miasta. Jednak trzeba zaznaczyć, że Garbary znajdowały się poza siatką urbanistyczną miasta. Wiarygodne – potwierdzone źródłowo informacje na temat kościoła znajdujemy dopiero od XIV stulecia. Przeto gotycką fazę kościoła Karmelitów traktować trzeba za pewną.

Strony: 1 2 3 4 5 6

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *